Weer een week voorbij....

Week 5:
Maandag 1 februari:
Vandaag mijn eerste ochtenddienst in het ziekenhuis. Ik moest even eerder uit bed, en om even na half 7 zat ik op mijn fiets. Het is nog een stuk rustiger op de weg en dat is eigenlijk wel heerlijk. Ik geniet vanaf mijn fiets van het opstartende straatleven in de vroege ochtend. De werkdag was een beetje saai, weinig opnames. En ik voelde me ook niet helemaal energiek. Gelukkig maar tot 14 uur:-).
Na het werk op zoek naar eten. Mijn standaard eetplek bleek al gesloten om 14u.
Dus het werd rijst met soep, ze begrepen weer niet echt wat ik wilde...maar het was prima te eten. Daarna in town een bleutooth speaker gekocht. Vind ik leuk, kan ik de kids in mijn familie ook wat muziek van mij laten horen. (Ze zijn nu al fan van Guus Meeuwis..' Ik ook van jou....!' )
Daarna geskyped met wout en mam bij de vodafone shop en ook mijn verhaal maar weer eens geplaatst.
Ondertussen kreeg ik de bleutooth speaker niet aan de praat dus ben daarna nog even terug gegaan, geen probleem. 'Als je je fiets even aan de kant zet, je tas eruit haalt en hier komt zitten help ik je'. Ik blijf me verbazen over de ontzettende vriendelijkheid van alle mensen om me heen.
Nog even langs de office geweest om Lieke, Gladys en Abdul gedag te zeggen. Gladys was ziek, dus samen naar de pharmacy. Waarschijnlijk ook malaria. In de pharmacy ontmoette ik mijn collega van het ziekenhuis die dus een soort van dubbeljob heeft, ik herkende hem, erg genoeg, eerst niet. Ik dacht dat ik langzamerhand toch wel beter werd in 'donkere' gezichten onthouden.

s'Avonds aten we foufou. Na het eten geholpen met afwassen met muziek en daarna voelde ik me niet helemaal tof, gevoel van overgeven en koorts. Dit bleef de hele nacht maar tegen de ochtend ging het gelukkig wel weer.

Dinsdag 2 februari:
Vandaag een erg leuke dag. De dag begon al goed, de dokter hemzelf die de autodeur zelfs opende om mij goedemorgen te zeggen.
Ik leer de mensen en de manier van werken aardig kennen en dat maakt het leuk.
Al blijf ik me verwonderen over de manier van omslachtige administratie en letterlijk bergen met 'patientenfolders'. Ik kan me ons ziekenhuisarchief herinneren maar hier ligt alles gewoon op een hoop..niks alfabetische volgorde of geboortedatum.
En transfer van een vrouw naar female ward ongeveer 500 meter verder, met rolstoel door het zand en stenen, rond 12 u is ook een aardige workout.

Na werk wilde ik even in het cultureel centrum kijken. Dit is eigenlijk een soort souveniermarkt. Ik heb hier ruim een uur rond gekeken. Althans in elke shop een praatje met de eigenaar dan schiet het wel aardig op...maar ik had tijd dus geen probleem.
Ik dacht dat ik met een collega bij de bleu star had afgesproken om wat te drinken, maar niks meer gehoord, maar ik ging er evengoed maar even heen. Mijn tweede biertje hier...ik heb een tijdje zitten lezen. En toen kwam er een andere jongeman bij me zitten waar ik uiteindelijk de rest van de middag mee heb zitten praten. De eerste die ik hier heb ontmoet die in ruim 2 uur tijd niet heeft gevraagd naar mijn naam, telefoonnummer en het feit of ik getrouwd was, kinderen heb of iets in die trant.

Bij thuiskomst weer een vrolijk welkom. De jongste kinderen vinden het mooi om de laatste 20 meter op mijn fiets of bagagedrager te zitten om er vervolgens afgetild te worden en me te begroeten met twee lekkere snottebel zoenen.

Er bleek iemand te bevallen, dus dat kon ik mooi nog even meekijken. Wederom een jongetje! Gezond en wel. Weer mocht ik helpen met wassen en aankleden enz. En nog geen uur na de bevalling kwam vader de moeder en het kindje ophalen en mocht ik het kindje naar de taxi dragen. Deze bevalling ging wel iets moeizamer dan de vorige.

Daarna eten. Banku met pindasoep. Geen trek vandaag. Mijn buik is nog steeds een beetje van slag. Mijn zus beledigd, maar gelukkig kon ik het uitleggen.
Na de afwas nog een tijdje met de kids zitten kletsen en wat muziek geluisterd samen. Nu is het half 11, echt tijd om te slapen!

Woensdag 3 februari:
Ik werd wakker met een vol hoofd en bijna geen stem. Maar gelukkig voel ik me verder wel prima. Vandaag mijn laatste dag van deze week in het ziekenhuis. Ik werk voor mijn gevoel als enige met een werkbriefje en iedereen vind dat erg interessant en slim, maar niemand vind het nodig om mijn idee over te nemen geloof ik.
Het was weer fijn om er te zijn. Aardig wat transfers en discharges en ook opnames wat maakt dat de dag lekker snel ging. Er was een soort van check wat betreft de eerste opvang van kinderen, welke materialen waar aanwezig waren etc. Ik geloof dat ze tot de conclusie kwamen dat er wel het een en ander moest veranderen of verbeterd kan worden. Maar het lijkt wel alsof de verpleegkundigen, althans de meesten, zich hier minder bewust zijn van hun verantwoordelijkheid, of vinden dat ze met, naar mijn idee 75% inzet, zich wel voldoende hebben ingezet.
Of bijvoorbeeld tijdens de artsenvisite en ik vraag of degene naast me het wel kan verstaan, en ze schudt dus ook nee. Of bepaalde artsenafspraken weet het merendeel niet de betekenis...hoe kan je het dan uitvoeren..ik kan er wel kwaad om worden, maar gelukkig lopen er ook nog een aantal bekwame mensen rond.

Een vriendin van Lieke was ziek geworden en samen waren we naar de pharmacy geweest. Toen bleek dat de jongeman van de pharmacy ook mijn collega van het ziekenhuis was. Ik herkende hem niet, sorry, zoals hier wel vaker gebeurd...maar hij mij wel.

Na 14 uur had ik zin om mijn gezicht even te laten zien in de kliniek. Daar gegeten en wat gekletst met collega's. Geloof dat ze t wel gezellig vonden en dat ik even kwam. Morgen ga ik weer met Jakubu langs de man thuis met zijn open been. En ook nodigde hij mij uit om mee te gaan naar een traditionele begravenis. Ik wil graag, maar het begint om 17 u en aangezien in echt voor donker thuis moet zijn gaat dat niet lukken. Ik heb deze ' regel' vandaag nog even nagevraagd maar ik geloof dat ik me er maar aan te houden heb...en eerlijk gezegd ik vind het ook leuk om in mijn gastgezin te zijn s' avonds.

Daarna op weg naar huis wat gedronken met iemand die ik eerder deze week had leren kennen. En zowaar het eerste wifi cafe tegen gekomen. Hierna nog even langs Lieke/ Gladys/ de office/ Wahab/ Namaawu om onder andere wat dingen over het weekend kort te sluiten. Uiteindelijk ga ik toch alleen naar Mole park.
Ik heb het bijna druk met al mijn nieuwe vrienden en collega's. ;-) ik geniet!!

Vanavond rijst met pindasoup. En daarna nog wat kleren gewassen alvast met het weekend in het vooruitzicht...
Morgen begin ik in de kliniek weer iets later dan in het ziekenhuis dus ik ben van plan om een rondje te hardlopen om 6 uur.

Tussendoor probeer ik bij alles wat ik niet wil vergeten een foto te maken. Zo ook de stapel met patiënten mappen en mijn handtekening in het bloed transfusie boek:-)
Dit is steeds weer een teleurstellende herinnering aan het feit dat volgende week al mijn laatste week in Tamale is.

Donderdag 4 februari:
s' Nachts...Af en toe slaap ik, af en toe lees ik of lig ik van alles te overdenken. Maar toch voel ik me niet super moe als ik wakker wordt. Misschien heb ik hier minder slaapuren nodig of iets dergelijks.
Vanmorgen hardgelopen en daarna waren alle kinderen verdwenen. Geen idee, waar ze waren. Ik vroeg het aan mijn 'zus' en die zei dat ze wat moesten kopen. Later zaten ze opgesloten in de soort van binnenkeuken. Geen idee wat er was gebeurd, maar het zal me niks verbazen als het een soort van straf was. Ik vroeg er vanavond nog naar maar kreeg van de kinderen geen antwoord.

Allereerst ging ik met Jakubu naar de man met zijn open been. Morgen mag ik de wondzorg doen. Het zag er echt al een stuk beter uit en de man zelf leek ook 10 jaar jonger dan een week terug. Ik heb besloten deze familie wat geld te willen geven als ondersteuning voor de wondzorg voor hun is het veel geld iedere dag en voor ons slechts een bedrag.
Verder was mijn werkdag op de ochtend niet echt fijn..althans..er is me een hoop duidelijk geworden over de onderlinge relaties tussen de collega's.
Desana was weer eens weg, zonder het te melden, en kwam een uur later pas terug. Meestal is hij met een paar minuten wel weer terug en kan ik wel starten en als hij dat binnenkomt kan ik iets vragen of wat. Maar nu dus niet. Ik voelde me verplicht om de wachtende mensen te helpen maar bij zijn terugkomst ontstond er ruzie tussen de collega's over spullen jatten of verbruiken van elkaar en ik had te weinig geld gevraagd. Tsja ik heb hem al vaak gezegd dat ik niks van zijn prijzen snap en dat hij dat zelf moet regelen, maar dan moet ie niet een uur weggaan. Hij nam het mij persoonlijk volgens mij niet kwalijk maar ik hou gewoon niet van die ruziesfeer en vragen om duidelijkheid is lastig want zijn engels is niet al te best.
De rest van de dag was Jakubu alleen voor de infusie en injecties en het was redelijk druk dus heb ik met hem gewerkt de rest van de dag. Ik ben ook niet van plan nog wonden te gaan verzorgen als Desana er niet is en eigenlijk ben ik er helemaal een beetje klaar mee..de manier waarop hij de mensen en zijn behandelingen uitvoert.

Uit werk afgesproken met Wahab om de Mole plannen te bespreken. Daar had hij een oplossing voor gevonden. Een vriend van hem gaat met me mee; Hamza. Hij heeft uitgelegd hoe en wat mogelijk is en al snapte ik niet alles, het komt vast wel goed. Morgen om 12 uur na werk ontmoet ik hem en gaan we naar de bus.
Daarna in town weer wat gedronken en daarna terug naar huis.
Vanavond TZ met kassave soep.
Ohja ik heb er een broertje bij sinds gister. Basit van 8 jaar, die woont hier nu opeens.

Op het moment dat ik dit schrijf gaan de kids helemaal uit hun dak op Guus Meeuwis, erg grappig. Ik heb ook een dansje meegedaan. En nu zit ik aan een lauw malt biertje. Maar het smaakt me evengoed wel...Zo nog mijn tas inpakken en dan ga ik slapen.

Ghana-facts:
* waarom ik goud haar heb en mijn wimpers zwart zijn. Het staat me goed en diegene begreep het ook wel...de zon reflecteert een stuk minder met donkere wimpers....
* Okselhaar is hier juist sexy..hoe langer hoe beter. Ik weet niet 100%zeker of het een grap was of niet, maar in ieder geval..ik blijf het gewoon scheren.
* Ik leer de hobbels en de stukken mul zand al aardig kennen het laatste stuk naar mijn huis toe is onverhard en in het donker resulteert dat steeds in afstappen wanneer ik weer in het mulle zand beland.
* Het ligt in de douche is sinds drie dagen ook stuk dus ik ga nu steeds met mijn hoofdlamp op mijn hoofd douchen 's avonds.
* Neuspeuteren, boeren en rochelen lijken hier maatschappelijk geaccepteerd.
* Dat het verkeer gevaarlijk is dat wist ik wel maar deze week was ik twee keer getuige van een scooter ongeval. En ook twee auto's in de berm. Dit leidt meestal tot een hoop commotie onder de bevolking, iedereen bemoeit zich ermee en soms lopen de gemoederen hoog op.
* Mijn stem is al vijf dagen heel erg schor, en ook last van hoesten, maar verder voel ik me oké. Iedereen hier zegt dat het het weer is. Ik kan het niet klinisch redeneren;-), maar sommige dingen heb ik maar aan te nemen geloof ik...ik hoop dat het snel beter is.
*
Werktroubles:
* De jongen die maar een keer per drie dagen voor wondzorg kan komen vanwege het geld.
* Tijdens de artsenvisite luistert de helft van de verpleegkundigen niet naar wat er gezegd wordt maar staan wel braaf om de dokter heen. Of soms als ik vragen heb over bloedtesten of onderzoeken weet ook de helft niet hoe en wat het geregeld moet worden.
* Elke dag in de kliniek ben ik degene die probeert te anticiperen op materialen die bijna op zijn. Ben ik dan de enige die pro actief wil denken?!
* Een van de verpleegkundige ging me heel pittig uitleggen hoe ik moet injecteren. Ik heb haar maar bedankt voor de uitleg:-).

Vrijdag 5 februari:
Vandaag naar werk gelopen en de taxi genomen omdat ik om 12u, na werk, naar Mole zou vertrekken. Ik was er veel te vroeg want ik dacht dat het lopen langer zou duren.
Werk was fijn. Met met Jakubu naar de man thuis geweest. Vandaag mocht ik de wond verzorgen. Ik heb de mensen een klein bedrag gegeven zodat de wond weer een tijdje verzorgd kan worden.
Daarna op werk een beetje wondzorg gedaan maar meer infusen en injecties. Even met Idrissu gesproken ivm volgende week mijn laatste week. En ik wil graag Inusa nog spreken voor die tijd. Ik denk dat ik maandag eind van de middag probeer of hij er is.
Rond 12u naar town gelopen waar Hamza even later aankwam. We liepen naar het busstation. Uiteindelijk na ruim twee uur wachten besloten we naar een ander station te gaan. Hier vertrok de bus uiteindelijk rond 5 uur. Het was weer een gezellige drukke warme bus. Maar wat lezen en samen muziek luisteren maakte het wel aangenaam.
Na ongeveer drie uur kwamen we aan in Larabanga. Het laatste stuk hadden we een andere bus of taxi nodig. Hamza hielp een Nederlandse huisarts met zijn dokter met het afspreken van een prijs en daardoor mochten wij met hun meeliften.
Rond 20.30u kwamen we aan. Heel veel mensen gedag gezegd. Waaronder de chief.
Ik verbleef in een soort van logeerkamer voor gasten van de community. Het was er niet erg schoon maar er was stroom, licht en een bed, en een badruimte, dus goed genoeg. Daarna gegeten aan de weg, mijn eerste indomie; lekker!
Larabanga is een klein dorp met 8000 inwoners. Vroeger profiteerden de inwoners van het Mole National Park, met name voor water? Maar sinds de regering heeft besloten dat het een nationaal park is heeft het dorp grote moeilijkheden om zich van voldoende water en geld te voorzien. Geen hulp of vergoeding wordt gegeven vanuit de regering. Dus heeft het dorp zich ervoor ingezet om vrijwilligers en toeristen op deze manier welkom te heten en in plaats van geld voor een kamer willen ze alleen een vergoeding om voor het dorp te kunnen gebruiken. Bijvoorbeeld is er een kleine school, die veel te klein is om alle kinderen van onderwijs te voorzien. En vrijwilligers zijn dan ook van harte welkom! Het dorp voelt gemoedelijk aan en het is er stil, rustig, ondanks dat er veel meer mensen op straat leven dan in mijn wijk waar ik woon.
We zeiden nog wat mensen gedag en praten wat, maar rond 23u vond ik het wel genoeg voor vandaag en Hamza bracht me naar mijn kamer.

Zaterdag 6 februari:
Rond half 7 kwam Hamza me oppikken voor de safari. We waren vrij laat dacht ik maar dat viel mee. Er bleek in de ochtend alleen een wandelsafari te zijn.
Ik had best trek, maar ontbijt was niet gelukt, dus kocht ik wat crackers voor we startten. Samen met een Spaans koppel en de gids gingen we op pad. Kort daarna was ik al ooggetuige van een olifant! Het blijft prachtig om deze immense beesten te zien voortbewegen. Verder krokodillen, mooie vogels, antilopen en een paar apen gezien.

Daarna rond 9.30 weer terug. Ondanks dat ik geen gast was van het hotel kon ik wel gewoon gebruik maken van de faciliteiten als restaurant en zwembad.
Tijd voor ontbijt. Thee met geroosterd brood met jam en ei, wat westers he?!
Een tijdje met het personeel zitten kletsen en met de andere gasten, waaronder twee vriendelijke Duitse vrijwilligers. Leuk om elkaars ervaringen te horen.
De jeepsafari bleek in de middag. Dus ik had nog een tijdje om te wachten. Ik was helaas mijn boek vergeten. Maar we hadden het wel gezellig. In de ochtend konden we ook de badende olifanten aanschouwen in de vallei onder ons. Mooi om te zien.
Daarna even geslapen. En rond 14 u ben ik naar een barretje verderop gegaan, dit bleek de staffkantine. Hier kon je voor weinig geld een lokale maaltijd kopen. Ondertussen was het in het restaurant erg druk geworden met andere toeristen. En ik had daar niet zoveel zin in, vind het contact met de locals veel leuker en ik wil me geen toerist voelen, haha.
Om 3.30pm gingen we op pad. We zaten met 5 personen en de gids bovenop onze jeep. De gids was erg vriendelijk en kon veel vertellen.
De safari viel een beetje tegen, althans mij. Om meer dieren te zien moet je dieper de bush in en daar was geen tijd voor. Helaas geen olifanten meer gezien. Verder wel veel andere dieren, apen, een soort zwijnen, heel veel antilopes, krokodillen. Maar weinig goede foto's kunnen maken omdat de beesten nogal schuw waren en steeds wegrenden door het geluid van de auto. Of ik te traag was met inzoomen en de auto alweer door reed...Later kwamen we een andere auto tegen en zij hadden nauwelijks wat gezien, dus vergeleken daarbij waren wij blij geloof ik!
Bij terugkomst in het park was Hamza daar en na nog een blik te hebben geworpen op het prachtige uitzicht in de vallei met de ondergaande zon, vertrokken we terug naar 'huis'.
Daar wilde Hamza voor het eten graag nog wat vertellen over de geschiedenis van Larabanga, de oudste moskee, de watervoorziening en de school. Erg interessant. Ondertussen werd het al wat donker, dus morgen zouden we bij daglicht terugkeren om foto's te maken. Daarna gedoucht, althans opgefrist met een emmer en en beker.
We aten FouFou.
s' avonds eerst bij een traditioneel drum, zing en dans optreden gekeken. Er waren andere toeristen die ook mee wilden dansen. Ik mocht ook, maar het zag er vrij ingewikkeld uit, dus bedankte.
Het is fijn want Hamza weet veel en spreekt goed engels dus kan hem alles vragen.
Zo ook bij de begrafenis daarna, deze startte denk ik rond 22 uur. Dit is traditie omdat vroeger daarvoor alle boeren nog aan het werk waren. Hi kon met de gesproken woorden en liederen steeds vertalen waardoor het toch inzichtelijk werd allemaal. Het is interessant wat er gezegd wordt, het komt neer op wat filosofie over het leven en de dood en afscheid nemen. Nu snap ik dat het ondanks het tijdstip veel mensen trekt.
Al met al na een wat tegenvallende safari een erg interessante dag!

Zondag 7 februari:
Vroeg in de ochtend, iets na 6 uur gestart met een rondleiding door het dorp. De waterbron, een meer waar het hele dorp, althans de vrouwen, water komen halen, en daar soms heel ver voor moeten lopen...en in het droogste periode kan het droogvallen en dan moeten ze nog verder lopen.
Daarna langs de school en de moskee om foto's te maken. Hamza vertelde veel over
Rond 9.30u de bus en rond 12 uur weer terug in Tamale.
Eerst naar Hamza's huis, hij huurt een kamer in een compound, mooi en voor Afrika erg netjes. Daarna gingen we lunchen; foufou.
Daarna nam hij me mee naar een traditionele waarzegger. Dit was echt een hele interessante ervaring. Ik wist van tevoren niet wat ik kon verwachten, maar zoveel dingen had hij goed..dingen die gebeurd zijn in mijn leven of karaktereigenschappen van mij, zonder dat ik ook maar een woord gezegd had. Echt heel bijzonder.
Ik kreeg een lijst mee om dingen als kolanoten te kopen, wat schapenvlees, wat geld en wat andere kleine artikelen om aan de imam te geven om te bidden voor het ene deel wat de waarzegger me had verteld en het andere deel moest ik aan een meisjes tweeling geven. Nu ik er met een been ingestapt was wilde ik het ook goed afronden. Dus we hebben mijn missie samen volbracht!
Daarna naar de traditionele kledingmakerij. Ook erg interessant om te zien.
Ik vond het wel prima om nog even te chillen en te kletsen bij Hamza thuis in plaats van de drukte van gastgezin, en hij vond het ook geen probleem.
We aten samen fried rice. Dit waren trouwens mijn eerste dagen dat ik samen met iemand uit een schaal heb gegeten en het voelt gemoedelijker:-)!
Daarna rond 21 u weer terug in gastgezin, iedereen was weer blij dat ik thuis was en ik was weer blij dat ik er zo welkom ben...
Nog wat geschreven en gelezen en slapen!

De laatste week gaat morgen in...ik zie er een beetje tegenop...ik ben al volop foto's aan het maken van alles en iedereen om me heen omdat ik alles wil kunnen blijven herinneren...maar boven alles ga ik nog een week genieten!!!